Martı TAG Yasal Hale Geldi mi? Taksi Plakası Sahiplerini Endişelendiren Gelişmeler!

İstanbul'daki taksi sektörü oldukça ciddi bir değişim ve gelir kaybı sürecine girmiş bulunuyor. Taksi plakası değerleri son yıllarda yükselse de, enflasyon karşısında ciddi bir değer kaybı yaşıyor. Gerçek getiride meydana gelen düşüş, plakaya yapılan yatırımı sorgulayıcı bir hale getiriyor.

İBB’NİN PLAKA İHALESİNE GİRENLER AZALIYOR

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), "Uygulama Bazlı Taksi Taşımacılığı Projesi" çerçevesinde 2 bin 500 yeni taksi plakası için ihale sürecini başlattı. İlk aşamada 150 plaka kapalı zarf yöntemiyle satışa sunuldu; ancak sadece 9 plaka için teklif alındı. İlk satışı yapılan plaka ise 4 milyon 852 bin liraya alıcı buldu. Diğer 6 plaka ise beklenen ilgiyi göremedi ve yeni bir ihale planı yapılması gerekliliği doğdu.

8+1 TAKSİ MODELİNE DÖNÜŞ

Daha önce minibüs ve taksi dolmuşlardan dönüştürülen 8+1 kapasiteli araçlar, müşteri ilgisizliği sebebiyle yeniden 4+1 düzene geçiş yapmaktadır. Bu durum, artan taksi sayısı nedeniyle mevcut kazanç payının daha da bölünmesine zemin hazırlıyor.

MARTI TAG BELİRSİZLİĞİ DEVAM EDİYOR

Martı TAG’ın özel araçla sağladığı ulaşım hizmeti hala tartışmalı bir konumda. Bugün açıklanan mahkeme kararı, TAG uygulamasının sarı taksilerle entegre şekilde çalışmasına izin verirken, özel araçlarla hizmet verme kısmı hala kanuni bir zemin bulabilmiş değil. Herhangi bir uygulama noktasında ya da polis kontrolünde araç ve yolcuya cezai yaptırımlar uygulanabilmekte. Martı TAG'ın ödenmemiş ceza iddiaları gündemde olsa da, araçların 60 gün süreyle yediemin otoparkında tutulduğuna dair bilgiler mevcut.

FİYATLARDA DÜŞÜŞ, KİRA GELİRİ SINIRDA

2024 Nisan ayında plakaların fiyatı 8.1 milyon liraya kadar yükselmişken, günümüzde yaklaşık 6 milyon 750 bin TL seviyelerine geriledi. Bu gerileme, hem talep düşüklüğü hem de alternatif ulaşım çözümlerinin piyasaya giriş yapmasıyla bağlantılı. Plakalar, yasadışı olarak aylık 40-45 bin TL gibi bir kira bedeliyle devredilse de, bu gelirler, yatırımların karşılığını vermekten uzak kalıyor.

2023 yılında 6.2 milyon TL’ye satın alınan bir plakanın günümüzde 6.75 milyon TL'ye satılabilmesi, üç yıl içinde yaşanan enflasyon göz önünde bulundurulduğunda, yatırımcısına reel kayıp yaşatmış oluyor. Ayrıca kiralama sisteminin hukuki boyutunun belirsizliği, yatırımcıları çeşitli hukuki risklerle karşı karşıya bırakıyor.

PLAKA YATIRIMI: RİSKLER VE GERÇEKLER

Taksi plakası edinmek tek başına yeterli görülmüyor. Plakayı faaliyete geçirmek için en az 1 milyon TL değerinde bir aracın alınması, sarıya boyanması ve gerekli izin süreçlerinden geçilmesi şart. Ancak, sarıya boyanan araçların ikinci el değer kaybı yaşaması, yatırımcının bütçesini zora sokuyor.

Ayrıca araç bakım, sigorta masrafı, yedek parça ve lastik değişim masrafları da ek yükler haline geliyor. Ticari araç sigorta priminin bu ay 106 bin TL'ye kadar çıkması, bu işin ne denli yüksek maliyete neden olabileceğini gözler önüne seriyor.