Muharrem Ayı Oruç Takvimi Açıklandı! Ne Zaman ve Kaç Gün Tutulacak?

2025 yılı için Muharrem ayı, 26 Haziran Perşembe tarihinde başlayarak, 26 Temmuz Cumartesi günü sona erecek. Hicri takvime göre, 1 Muharrem, yılın başlangıcı olarak kabul ediliyor ve bu nedenle İslam toplumu için yeni bir yılın başlangıcını simgeliyor. Bu mübarek ayda ibadetlerini artırmak isteyen Müslümanlar, Ramazan orucundan sonraki en fazla sevap kazandıran oruç olarak değerlendiren Muharrem ayı orucu hakkında bilgi arayışına başladılar. Peki, 2025 Muharrem ayı orucu ne zaman tutulacak, kaç gün sürecek ve fazileti nedir? İşte, ilgili ayetler, hadisler ve Diyanet'in açıklamaları doğrultusunda Aşure ayında tutulan Muharrem orucunun fazileti, hükümleri ve merak edilen diğer tüm detaylar.

MUHARREM AYI NE ZAMAN BAŞLIYOR?

Muharrem ayı, 2025 yılında 26 Haziran Perşembe gününden itibaren başlayacak. Hicri yılın başlangıcı olarak kabul edilen 1 Muharrem, bu ayın önemini vurguluyor.

AŞURE GÜNÜ HANGİ TARİHE DÜŞÜYOR?

Muharrem ayının 10. günü olarak kutlanan Aşure Günü, 2025 yılı için 5 Temmuz Cumartesi tarihine denk geliyor.

MUHARREM AYINDA ORUÇ TUTULMASI GEREKİYOR MU?

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın verdiği bilgilere göre, Muharrem ayı orucunun fazileti ve hükmü şu şekilde açıklanmaktadır:

“Muharrem”, saygı duyulan anlamındadır. Bu ay, Hz. Peygamber (s.a.s.) tarafından Allah’ın ayı olarak tanımlanmıştır (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]). Bu tanım, Muharrem ayının faziletine ve ilahi bereketinin bolluğuna işaret eder.

Resûlullah (s.a.s.) bir hadisinde, “Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]) buyurmuştur.

MUHARREM AYI ORUCU NE ZAMAN TUTULMALI?

Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.s), Muharrem ayının 9-10. veya 10-11. günlerinde oruç tutulmasını önermiştir. Ancak yalnızca 10. gün oruçlu geçirmenin mekruh olduğu ifade edilmektedir.

Sadece Aşure gününde oruç tutmak, Yahudilere benzemekten kaçınmak amacıyla mekruh olarak değerlendirilmiş, bu nedenle Muharrem ayının 10. günüyle beraber 9. veya 11. gününde de oruç tutulması teşvik edilmiştir. Peygamberimiz (s.a.s), Muharrem ayındaki yalnızca 10. günü değil, diğer günleri de oruçla geçirmenin gerekliliğini vurgulamıştır (Tirmizî, "Savm", 50) ve “Muharremin 9. ve 10. günü oruç tutun. Yahudilere muhalefet edin” şeklinde söylemiştir.

"Aşure günü orucunun, bir önceki yılın günahlarına keffaret olmasını Allah'tan umarım." (Tirmizî, "Savm", 48)

Hazreti Aişe (r.ah), İslam öncesinde, Mekke halkının Aşure gününü oruçlu geçirirken Peygamberimizin de oruç tuttuğunu bildirmiştir. Allah Rasûlü, Medine'ye hicret ettikten sonra da bu orucu tutmuş ve müminlere ayrıca 10. günle birlikte bir gün öncesi veya bir gün sonrası için de oruç tutmalarını tavsiye etmiştir (Ahmed b. Hanbel, VI, 244).

10 MUHARREM'DE ORUÇ TUTMANIN HÜKMÜ NEDİR?

Muharrem'in 10. günü Aşure Günü olarak bilinmektedir. Bu günde oruç tutmanın bazı âlimlerce sünnet kabul edildiği belirtiliyor (Serahsî, el-Mebsût, 3/92). Nitekim Resûlullah (s.a.s.), Aşure Günü'nde oruç tutmuş ve bunu Müslümanlara da tavsiye etmiştir (Buhârî, Savm, 69 [2004]). Hz. Peygamber, Medine'ye geldiğinde Yahudilerin Aşure günü oruç tuttuğunu görünce, “Bugün neden oruç tutuyorsunuz?” diye sormuştur.

Yahudiler, “Bu, hayırlı bir gündür. Allah, bu günde İsrâiloğulları’nı düşmanlarından kurtardı. Hz. Mûsâ o günde (şükür niyetiyle) oruç tutmuştur” dediklerinde Resûlullah da (s.a.s.), “Ben Mûsâ’ya sizden daha layığım (yakınım)” diyerek o gün oruç tutmuş ve Müslümanlara da oruç tutmalarını istemiştir (Buhârî, Savm, 69 [2004]; Müslim, Sıyâm, 127-128 [1130]). Hz. Peygamber’in Aşure günü oruç tutulmasını teşvik eden başka hadisleri de mevcuttur. Bir hadisinde, “Aşure günü orucunun, önceki yılın günahlarına keffaret olacağı düşüncesindeyim.” (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]) buyurmuştur.

Hz. Peygamber, Yahudilere muhalefet etmek üzere bir sonraki yıl Aşure orucunu Muharrem’in 9. günü de tutacağını ifade etmiş (Müslim, Sıyâm, 133-134 [1134]); bu durum da oruç tutmanın Muharrem ayının 9. ve 10. günlerinde veya 10. ve 11. günlerinde yapılmasının daha doğru olduğu anlayışına işaret etmektedir (bkz. Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, 1/241 [2154]).

Ayrıca bilinmelidir ki, Ramazan orucu farz kılındığında Hz. Peygamber (s.a.s.), isteyenlerin Aşure orucunu tutabileceğini ve isteyenlerin tutmaktan vazgeçebileceğini açıklamıştır (Buhârî, Savm, 69 [2001]; Müslim, Sıyâm, 113-126 [1125-1129]).

MUHARREM ORUCU İÇİN NASIL NİYET EDİLİR?

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın duyurularına göre oruç ve niyet ile ilgili şu ifadeler bulunmaktadır:

Kalben niyet etmek oruç için yeterli olmakla birlikte, sahura kalkmak da oruca niyet etmek manasına gelir. “Allah'ım, rızan için oruç tutmaya niyet ettim” şeklinde ifade edilebilir.

Niyet etmek oruç ibadetinin şartlarındandır; niyetsiz oruç kabul edilmemektedir. Kalben niyet etmek yeterli olsa da, niyetin dil ile ifade edilmesi mendup olarak kabul edilir. Oruç için sahura kalkmak da niyet sayılır.

Ramazan orucu gibi belli günlerde tutulacak nafile oruçları ve adanan oruçlar için niyet vakti, güneşin batımından, ertesi gün tepe noktasına gelmeden önceki süredir. Ancak imsaktan sonra yapılan niyetin geçerli olması adına, bu dönem içinde bir şey yenilip içilmemiş veya oruçla çelişen bir şey yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet geçerli olmaz (Kâsânî, Bedâî', II, 85). Bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” şeklinde niyet yeterlidir. Fakat geceden niyet etmek ve “yarınki Ramazan orucuna” niyetiyle belirlemek daha faziletlidir. Ramazan’ın her günü için ayrı niyet etmek gereklidir (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 397, 400).

YAS-I MATEM (12 İMAMLAR) ORUCU NASIL YAPILIR?

Alevi inancına göre, Muharrem ayının ilk 12 günü tutulan oruç Yas-ı Matem ya da 12 İmamlar orucu olarak adlandırılmaktadır.

12 İmamlar orucu, tarihsel olarak Kerbela olayının yaşandığı günler ile çakıştığı için, hüzün ve yas atmosferinde gerçekleştirilmektedir.

Gece yarısı niyet edilerek başlayan oruç, gün batımında açılır.

Orucun süresince, yiyecek ve içecek tüketimi kesinlikle yasaktır.

Kerbela olayının yasını tutmak amacıyla, oruç açıldıktan sonra sade su yerine meşrubat tüketimine özen gösterilmektedir.

Aynı sebeplerden ötürü, oruç süresince et ve et ürünleri gibi yiyecekler de kesinlikle 12 gün boyunca tüketilmemektedir.